Chomik syberyjski.

CHOMIK SYRYJSKI - gatunek gryzonia z rodziny chomikowatych, hodowanego także jako zwierzę domowe.

WYSTĘPOWANIE:
Ojczyzną chomika syryjskiego jest Azja Mniejsza, gdzie zamieszkuje on tereny pustynne i półpustynne, można go spotkać też na polach zbożowych. Złocista barwa futra (stąd nazwa łacińska auratus – złocisty) utrudnia obserwowanie tego gryzonia na wolności, przez co mało wiadomo o jego biologii i zachowaniu.

UDOMOWIENIE CHOMIKA SYRYJSKIEGO:
Chomik syryjski został opisany po raz pierwszy w 1839 r. przez brytyjskiego zoologa Waterhouse'a i nazwany Cricetus auratus. Biorąc pod uwagę to, że gatunek ten nie wyróżniał się jakimiś specjalnymi cechami, nie interesowano się nimi zbytnio. Z czasem obserwowano je coraz rzadziej, aż w końcu uznano je za gatunek wymarły. Dopiero w 1930 r. profesor Aharoni z University of Jerusalem, prowadzący prace wykopaliskowe w okolicach Aleppo w Syrii, znalazł samicę z 12 młodymi. Ponieważ zwierzęta znalezione w 1930 roku były nieco większe, niż te odnalezione przez Waterhouse'a, zostały opisane pod łacińską nazwą Mesocricetus auratus. Jednak informacje dotyczące ich dalszych losów nie są ujednolicone. Część opracowań autorów o chomikach podaje, że większość zwierząt nie przeżyła drogi do Jerozolimy i padła, zaś pozostałe - jeden samczyk i dwie samiczki, rozmnożyły się już po trzech miesiącach i dopiero ich potomstwo ruszyło na podbój świata. Inni uważają, że ta trójka (niektórzy uważają, że czwórka) młodych trafiła do Anglii, do Londynu, i dopiero tam doczekała się przychówku, zaś te, które pozostały w Syrii padły. Tak czy inaczej wiadomo, że wszystkie chomiki syryjskie na świecie pochodzą od trzech lub czterech zwierząt. Dzięki łączeniu i rozmnażaniu odłowionych chomików otrzymano kolejne przychówki, w których na skutek mutacji pojawiły się nowe cechy budowy ciała i umaszczenia. Pomimo ocalenia gatunku przed wyginięciem, chomiki syryjskie nie budziły większego zainteresowania. Dopiero gdy w 1938 roku trafiły do Stanów Zjednoczonych jako zwierzęta laboratoryjne zaczęła się ich kariera. Okazała się bowiem, że łatwo się mnożą i oswajają, a co za tym idzie idealnie nadają się do domowej hodowli. Do Polski pierwsze chomiki dotarły po II wojnie światowej, w 1950 roku.[4]

WYGLĄD:
Ciało chomika syryjskiego jest walcowate, osiąga długość 15 – 18 cm i wagę 80 – 140 g. Ogon osiąga rozmiary 10 – 15 mm. Nogi ma krótkie, silne i przystosowane do długich biegów. Łapy są nieowłosione, przednie mają 4 wykształcone palce, kciuk jest zredukowany do małego wyrostka. Tylne łapy mają 5 palców i wyposażone są w zgrubienia na podeszwach ułatwiające wspinanie się. Chomiki posiadają krótkie nieowłosione ogony, swym kształtem zbliżone do ogona niedźwiedzia. Charakterystyczną cechą są torby policzkowe, służące przede wszystkim do gromadzenia i transportu pokarmu. Chomik może ich użyć także do przenoszenia młodych, a gdy wypełni je powietrzem, do utrzymania się na wodzie[potrzebne źródło]. Chomiki oznaczają terytorium za pomocą gruczołów zapachowych, u chomika syryjskiego położone są one na bokach ciała w pobliżu tylnych odnóży. Chomiki maja duże wypukłe oczy, charakterystyczne dla zwierząt aktywnych o zmierzchu i nocą. W dzień nie widzą zbyt ostro. Podczas poszukiwania pożywienia posługują się świetnym węchem, który służy im także do oceny jakości pokarmu. Chomiki mają bardzo dobry słuch. Słyszenie ułatwiają duże i dobrze rozwinięte małżowiny uszne, które podczas snu zwierzę kuli i przyciska, aby ciasno przylegały do głowy. Chomikowi w orientacji pomagają wibrysy – długie włosy czuciowe. Chomiki, jak wszystkie gryzonie, posiadają bezkorzeniowe, stale rosnące siekacze. Tętno chomika uzależnione jest od pory dnia i wynosi 380-412/min, wykonuje około 75 oddechów/min, a temperatura jego ciała w okresie rektum osiąga 36,3 – 37,5 °C. Może posiadać krótką, rzadziej długą sierść. [4]

UBARWIENIE:
W wyniku spontanicznych mutacji, a następnie selekcji hodowlanej, powstała niezliczona ilość odmian barwnych chomika syryjskiego: zbliżona do naturalnej (Golden), kremowa (Cream), biała (White), cynamonowa (Cinnamon), czarna (Black), popielata, srebrno-szara (Silver grey). Zdarzają się też chomiki albinotyczne, o białej sierści i czerwonych oczach.

Za podstawowy typ włosa u chomika syryjskiego uważa się sierść krótką - short hair, jednak podobnie jak w przypadku odmian kolorystycznych, w wyniku selekcji hodowlanej otrzymano także inne typy włosa. Wyróżniamy więc chomiki długowłose - long hair, satynowe - satin (chomiki satynowe posiadają gładką, lśniącą sierść. Włos zyskuje połysk ponieważ jest niezwykle cienki) oraz rex (sierść gęsta i kręcona, cechą charakterystyczną są tu kręcone wąsy czuciowe).

POŻYWIENIE:
Chomiki żyjące na wolności mają bardzo urozmaicony jadłospis. Zależy on od pory roku. Żywią się przede wszystkim pokarmem roślinnym- głównie nasionami i owocami. Chętnie jedzą marchew i jabłka. Chomikom nie można podawać owoców pestkowych oraz sałaty. Zwierzęta te potrzebują także niewielkich ilości białka zwierzęcego. Nie piją dużo wody, lecz muszą mieć do niej dostęp.Chomiki domowe odzywiają się także specjalną karmą.Można im dawać różne owoce i warzywa.

TRYB ŻYCIA:
Chomiki aktywne są głównie nocą. Prowadzą bardzo aktywny tryb życia, przemierzają duże odległości w poszukiwaniu pokarmu. Chomiki syryjskie są typowymi samotnikami i należy je trzymać pojedynczo. Zwierzęta te biegają wolniej bardziej wydłużając tułów od innych gatunków. Gdy temperatura otoczenia spadnie poniżej 6 °C chomik zapada w stan hibernacji, jest to sen zimowy. Ale gdy temperatura wzrasta powyżej 37 – 38 °C zwierzę zapada w sen letni – nazywany estywacją. Chomiki na wolności wykopują nory z tunelami i komorami przeznaczonymi na legowisko, magazyn pokarmu (może zebrać nawet do 16 kg) oraz na "toaletę". Długość nory dochodzi do 2 metrów.

ROZRÓD:
Ruja u samicy chomika syryjskiego powtarza się regularnie co 4 – 6 dni. Zaloty chomików przypominają walkę. Zwierzęta ścigają się i szamocą, w końcu zaczynają się obwąchiwać i lizać nawzajem, po czym dochodzi do kopulacji. W krótkim czasie dochodzi do następnych zbliżeń, aż do momentu, gdy popęd samicy osłabnie i przegoni ona samca. Jeśli samiec nie ma drogi ucieczki, to samica w obronie przyszłego potomstwa potrafi nawet zabić partnera.

Ciąża trwa 16-20 dni, a w miocie jest 3-12 młodych, chociaż są mioty liczące nawet 14 osesków. Poród za względu na małe rozmiary młodych ma łagodny przebieg. Samica, aby zapobiec skażeniu gniazda zjada młode, które urodzą się martwe. Młode rodzą się nagie i ślepe. Samica przegryza pępowinę, po czym dokładnie wylizuje i masuje nowo narodzone potomstwo, co pomaga usprawnić krążenie krwi. Matka karmi młode leżąc na nich. Po około 2 tygodniach młodym rośnie pierwsza sierść, a po 4 tygodniach wychodzą z gniazda.

Młode rosną bardzo szybko. Trzeciego dnia po urodzeniu wyodrębnia się już pigmentacja skóry. Piątego dnia pojawia się delikatny meszek pokrywający ciało, jednak brzuch pozostaje jeszcze przez pewien czas nagi. Po ośmiu dniach u młodych samic widać już sutki. Po 15 dniach następuje otwarcie oczu. Chomiki bawią się ze sobą i same już dbają o higienę ciała. Zaczynają korzystać z miejsca przeznaczonego na toaletę. Na 1 – 2 tygodnie przed zakończeniem okresu ssania stają się bardzo aktywne ruchowo. W trzecim tygodniu życia zostają odstawione od piersi. Przez jakiś czas pozostają jeszcze przy matce. Samce osiągają dojrzałość płciową w wieku 60 dni, samice – w wieku 30 dni. Pierwsza kopulacja następuje zazwyczaj w 12 – 14 tygodniu życia. Chomiki są całkowicie wyrośnięte w wieku trzech miesięcy. Przeciętna długość życia wynosi 18 miesięcy, choć w niewoli mogą dożyć nawet 5 lat.

KANIBALIZM:
Stosunkowo często zdarza się u chomików kanibalizm polegający na zjadaniu własnego potomstwa. W optymalnych warunkach samica rodzi i odchowuje młode. Jednak w okresie okołoporodowym i podczas odchowu jest niepokojona, najczęściej zjada swoje młode. Natura przewidziała takie sytuacje, w których zagrożenie dla potomstwa jest zbyt duże. Samica instynktownie zjada swoje młode po to, by móc w najbliższym czasie w lepszych, bezpieczniejszych warunkach urodzić następny miot, który będzie miał szansę przeżycia, zaś samo zjedzenie młodych to dostarczenie organizmowi cennego białka. Inną niż niepokojenie przyczyną kanibalizmu może być brak wody do picia. W okresie karmienia młodych mlekiem zapotrzebowanie na płyny wzrasta i brak dostępu do wody może być równie niebezpieczny dla miotu.